Borsa yatırımına yeni başlayanların karşısına çıkan ilk teknik terimlerden biri “T+1” ve “T+2” ifadeleridir. Bu kısaltmalar kulağa karmaşık gelse de aslında çok basit bir süreci ifade eder: takas süresi. Yani bir hisseyi aldıktan ya da sattıktan sonra paranın ya da hissenin portföyünüze geçeceği zamanı anlatır. Gelin, bu sürelerin tam olarak ne anlama geldiğini, neden önemli olduklarını ve yatırım kararlarınızı nasıl etkilediklerini birlikte inceleyelim.
T+1 ve T+2 Nedir?
T Neyi Temsil Eder?
“T” harfi, İngilizce’deki “Transaction” yani “işlem günü” anlamına gelir. Borsada işlem yaptığınız günü ifade eder. Örneğin hisse senedi alım-satım işlemini 2 Ekim 2025 tarihinde yaptıysanız, o gün “T” günüdür.
T+1 Ne Demektir?
T+1, işlemden bir iş günü sonra işlemin takas sürecinin tamamlanacağı anlamına gelir. Özellikle borçlanma araçları (tahvil, bono gibi) için geçerlidir.
Örnek:
2 Ekim 2025’te bir devlet tahvili satın aldığınızda, bu işlemin takası 3 Ekim 2025’te tamamlanır. Yani tahvil o gün itibarıyla portföyünüze geçer veya satış yaptıysanız paranız o gün hesabınıza gelir.
T+2 Ne Demektir?
T+2 ise işlemden iki iş günü sonra takasın gerçekleşeceğini belirtir. Türkiye’de hisse senedi işlemlerinde genellikle T+2 kuralı geçerlidir.
Örnek:
2 Ekim 2025’te Borsa İstanbul’dan bir hisse senedi aldığınızda, bu hissenin resmi olarak portföyünüze geçeceği ve satış yapmanız durumunda paranızın hesaba geçeceği tarih 4 Ekim 2025 olacaktır (eğer hafta içi işlem yapıldıysa).
T+1 ve T+2’nin Yatırımcıya Etkileri
1. Anında Satış Yapamazsınız (Hisse Yeni Alındıysa)
T+2 kuralı, bir hisseyi alır almaz tekrar satamayacağınız anlamına gelmez. Ancak satıştan doğan paranın çekilebilir veya tekrar kullanılabilir hale gelmesi için T+2 süresini beklemeniz gerekir. Bu da likidite planlaması açısından önemlidir.
Portföy Nedir? Dengeli Portföy Nasıl Oluşturulur?
2. Aynı Gün Al-Sat Yapmak (Günlük Alım-Satım)
Borsada aktif trade yapanlar için aynı gün içinde alım-satım yapmak mümkün. Ancak burada dikkat edilmesi gereken, hesabınızda yeterli teminat veya nakit olmasıdır. T+2 süresi nedeniyle bir satıştan elde ettiğiniz parayı anında başka bir alım için kullanamazsınız.
Takasbank ve Takas Süreci Nasıl İşliyor?
Türkiye’de takas işlemleri Takasbank tarafından yürütülür. Borsa İstanbul’da gerçekleşen tüm işlemlerin mutabakatı ve teslimi burada gerçekleştirilir.
- Takasbank, hem alıcının hem satıcının yükümlülüklerini yerine getirmesini sağlar.
- Takas işlemi tamamlandığında, hisseler alıcının hesabına geçer ve para satıcının hesabına yatırılır.
Bu yapı, borsa işlemlerinde güvenliği ve şeffaflığı sağlar.
T+2 Neden İki Gün Sürer?
T+2 sistemi uluslararası standarttır. Teknolojik altyapılar gelişse de; hem alıcı hem satıcı tarafındaki işlemlerin onaylanması, kayıt altına alınması ve para transferlerinin güvenli biçimde yapılabilmesi için zamana ihtiyaç duyulur.
Ancak son yıllarda bazı ülkelerde T+1 hatta T+0 uygulamalarına geçiş çalışmaları başlamıştır. Bu da işlemlerin anında tamamlanması anlamına gelir. Türkiye’de bu konuda henüz bir adım atılmış değildir.
Gelecekte T+1 ve T+0 Mümkün mü?
Dünyada özellikle Amerika gibi büyük borsa piyasaları, T+1 sistemine geçiş yapmıştır. Bu da işlemlerin daha hızlı sonuçlanmasını sağlar. Türkiye’de de bu yönde beklentiler vardı ve bu beklentiler sonuç verdi. T+1 test ortamı 5 Ocak 2026’da başlayacak.
Avantajlar:
- Yatırımcı daha hızlı likidite sağlar.
- Daha dinamik bir piyasa oluşur.
- Kısa vadeli yatırımcılar için avantajlıdır.
Dezavantajlar:
- Teknik altyapı ve güvenlik riskleri artabilir.
- Kurumlar arası uyum zorlaşabilir.
Yatırımcılar Ne Yapmalı?
- Likidite planlaması yapın. Hemen nakit ihtiyacınız olacaksa satış zamanlamanızı T+2’yi dikkate alarak belirleyin.
- Trade yaparken margin (teminat) kullanımına dikkat edin. Özellikle kaldıraçlı piyasalarda işlem yapıyorsanız takas süresini bilirseniz zarar etmenizi engellersiniz.
- Temettü, bedelli ve bedelsiz sermaye artırımı gibi işlemlerde T+2 takvimi önemlidir. Hak sahibi olmanız için hissenin portföyünüzde olması gerekir. Alım-satım tarihlerine kesinlikle dikkat edin.
Takas Süresini Bilmek Kazandırır
Son olarak borsada T+1 ve T+2 gibi kavramlar küçük detaylar gibi görünse de yatırım stratejinizi doğrudan etkiler. Özellikle kısa vadeli yatırım yapanlar, nakde ulaşmak isteyenler ya da yeni yatırımcılar için bu sürelerin anlaşılması çok önemlidir. Takas sistemine hâkim olmak, sizi hem teknik hatalardan korur hem de daha bilinçli yatırım kararları almanızı sağlar.
