Finans piyasalarının yönünü en çok etkileyen kurumlardan biri Merkez Bankası’dır. Çünkü Merkez Bankası’nın attığı her adım doğrudan paranın maliyetini, kredilerin hızını, enflasyonun gidişatını, tasarruf eğilimini ve yatırım araçlarının getirilerini belirler. Bu nedenle profesyonel yatırımcılar portföylerini kurarken yalnızca fiyat hareketlerine değil, Merkez Bankası’nın ne söylediğine ve ne yapacağına bakıyor. FinansMecra.com olarak bu yazıda, Merkez Bankası kararlarına göre portföyün nasıl şekilleneceğini madde madde açıklıyoruz.
Faiz Artışı Döneminde Portföy Nasıl Şekillenir?
Merkez Bankası faiz artırdığında piyasaya net bir mesaj verir:
“Paranın maliyeti yükseldi ve likidite artık daha sıkı.”
Bu mesaj tüm yatırım araçlarını farklı şekilde etkiler.
Hangi varlıklar öne çıkar?
- Mevduat ve tahvil güçlenir.
Çünkü risk almadan kazanmak isteyen yatırımcı için faiz artırımı cazibe yaratır.
Bankalar daha yüksek faiz verir, TL tahviller yükselir. - Hisse senetleri baskı altında kalır.
Özellikle büyüme vadeden, borcu yüksek şirketler faiz artışından olumsuz etkilenir.
Kaynak: Yerli ve global faiz döngüsü analizleri, 2022–2024. - Altın ve dövizde sert hareketler oluşabilir.
Faiz şoku ilk dakikalarda altın ve dövizde düşüş yaratsa da belirsizlik sürerse yatırımcı güvenli limana yönelir.
Portföy dağılımı nasıl olmalı?
- %40 TL mevduat / kısa vadeli tahvil
- %20 Altın
- %20 Döviz
- %20 Savunma sektörleri (gıda, enerji, telekom)
Bu dönemlerde “nakit kraldır”.
Faiz İndirimi Döneminde Portföy Nasıl Şekillenir?
Merkez Bankası faiz indirdiğinde piyasaya verilen mesaj:
“Ekonomiyi canlandırmak istiyorum, büyüme önceliğim.”
Bu adım yatırım varlıklarında ters yönde bir hareket yaratır.
Hangi varlıklar öne çıkar?
- Hisse senetleri yükselir.
Özellikle bankacılık, perakende, ihracat ve teknoloji hisseleri güç kazanır.
Düşük faiz, şirket kârlarını büyütür. - Altın yukarı dönebilir.
Faiz düştükçe tahvil getirileri azalır ve altın rekabet avantajı kazanır. - Döviz yükselebilir.
Çünkü faiz farkı kapandığında TL zayıflayabilir.
Portföy dağılımı nasıl olmalı?
- %40 Hisse Senedi
- %25 Altın
- %20 Döviz
- %15 Mevduat
Bu dönem büyüme temalı sektörlere fırsat sunar.
Enflasyon Merkez Bankası Beklentilerini Aşarsa Portföy Nasıl Düzenlenir?
Merkez Bankası’nın hedeflediği enflasyon ile gerçekleşen enflasyon arasındaki fark yatırım davranışını doğrudan etkiler.
Enflasyon hedefi aşılırsa:
- TL varlıkları baskılanır
- Paranın alım gücü düşer
- Altın ve döviz hızlanır
- Şirket gelirleri nominal olarak büyür
Portföy stratejisi:
- %35 Altın
- %35 Döviz
- %20 Hisse
- %10 Mevduat
Burada yatırımcının amacı: Alım gücünü korumak.
Merkez Bankası Sıkı Para Politikasına Geçtiğinde Portföy Nasıl Konumlanır?
Sıkı para politikası; yüksek faiz, düşük likidite, kredi koşullarında zorlaşma ve tüketimin baskılanması anlamına gelir.
Bu politikanın sonuçları:
- Tüketim azalır
- Enflasyon düşmeye başlar
- Riskli varlıklarda geri çekilme olur
- TL değer kazanmaya başlar
Portföy stratejisi:
- %45 TL mevduat ve tahvil
- %25 Altın
- %15 Döviz
- %15 Defansif hisseler
Bu dönem “koruma odaklı” portföyün dönemidir.
Gevşek Para Politikasında Portföy Nasıl Şekillenir?
Gevşek politika; düşük faiz, bol kredi, canlanan iç talep ve hızlanan tüketim anlamına gelir.
Bu politikanın sonuçları:
- Hisse senetleri canlanır
- Emtialar güçlenir
- Döviz yukarı yönde hareket eder
- Mevduat cazibesini kaybeder
Portföy dağılımı:
- %45 Hisse Senedi
- %25 Altın
- %20 Döviz
- %10 Mevduat
Ekonomi canlandığı için büyüme ağırlıklı bir portföy mantıklıdır.
Merkez Bankası Beklenmedik Şok Kararlar Aldığında Ne Yapılmalı?
En kritik dönem burasıdır.
Faiz dışında politika araçları da şok yaratabilir:
- Zorunlu karşılık değişikliği
- Kredi düzenlemeleri
- Makroihtiyati tedbirler
- Likidite kısıtlamaları
- Döviz piyasası müdahaleleri
Bu durumlarda en doğru strateji:
➡ Portföyün %15–25 arası mutlaka nakitte kalması.
➡ Eş zamanlı olarak altın ve döviz ağırlığını artırmak.
➡ Borçlu şirket hisselerinden uzak durmak.
Şok kararlar piyasa oynaklığını artırdığı için esnek portföy en fazla kazanır.
Merkez Bankası Toplantı Metinlerini Okuyarak Portföyü Nasıl Yönetirsin?
Profesyonel yatırımcılar yalnızca kararları değil, metinlerdeki ifadeleri inceler.
Çünkü Merkez Bankası geleceğe dair sinyalleri bu metinlerle verir.
Metindeki en kritik kelimeler:
- “Kararlılıkla sürdürülecek” → sıkılaşma
- “Gerek görüldüğünde” → ek faiz artışı ihtimali
- “Ilımlı toparlanma” → ekonomik canlanma
- “İç talepte dengelenme” → talep soğutma sinyali
Portföy bu sinyallere göre yön değiştirebilir.
Portföyün Yönü Merkez Bankası’nın Duruşuyla Belirlenir
Merkez Bankası yalnızca bir kurum değil; piyasaların kalbidir.
Verdikleri her karar tüm yatırım araçlarının yönünü değiştirir.
Bu nedenle yatırımcı:
- Faiz kararını
- Enflasyon hedeflerini
- Para politikası duruşunu
- Toplantı metinlerini
- Beklenti anketlerini
yakından takip etmeli ve portföyünü buna göre şekillendirmelidir.
