Türkiye’de Piyasa Davranışları Üzerine Bir İnceleme!

Demokrasi Süreci mi, Piyasa Dalgalanması mı?

Seçimlerin yaklaştığı dönemlerde ekonomistler, yatırımcılar ve analistler dikkatlerini siyasete yönlendirir. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde siyasi belirsizlik, politika değişimleri ve kamu harcamaları beklentisi, borsada önemli oynaklık yaratabilir. Bu yazıda, seçim dönemlerinin Borsa İstanbul üzerindeki etkilerini; geçmiş veriler, duygu ekonomisi, piyasa davranışları ve stratejik yaklaşımlarla inceleyeceğiz.

Seçim Dönemlerinde Piyasaya Etki: Teorik Çerçeve

• Siyasi Risk ve Belirsizlik: Seçim zamanları, yönetişim değişikliği, yeni politikalar ve regülasyon riskleri hakkında belirsizlik doğurur. Bu durum, yatırımcıların risk algısını artırarak hisse senedi satışlarına yol açabilir. Literatürde “politik belirsizliğin piyasa volatilitesini artırdığı” birçok çalışmada vurgulanmıştır.
• Beklenti Dinamikleri: Seçim öncesi hükümetin popülist harcamalar (altyapı projeleri, yardım paketleri vb.) açıklama olasılığı, yatırımcılarda “kısa vadeli kazanç fırsatı” beklentisi oluşturabilir.
• Yatırımcıların Zamanlama Duygusu: Eğer yatırımcılar seçim sonrası gelen yeni hükümetin ekonomi politikalarının daha güvenilir olacağını düşünüyorsa, seçim sonrası alım eğilimi artabilir.

Türkiye’de Seçim Dönemleri & Borsa: Geçmiş Analizler

• 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimleri sırasında, Borsa İstanbul’da seçime yakın günlerde bazı hisse senetlerinde dalgalanmalar kaydedildi. Bu, piyasanın seçim belirsizliğine verdiği tepkileri gösteriyor.
• “Presidential elections and stock market outcomes” çalışmasına göre, seçim günleri ve öncesi dönemlerde getirilerde olağan dışı hareketlilik gözlemlenmektedir.
• Türkiye özelinde, şirket değerleri ve hisse fiyatları seçim süreçlerinde “politika beklentileriyle” yön değiştiriyor; örneğin kamu şirketleri ve altyapı odaklı hisseler daha fazla ilgi görebiliyor.

2025’te Piyasa Davranışları ve Gözlemler

• 2025’te İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması gibi siyasi gelişmeler, Borsa’da ani düşüşler ve yabancı yatırımcı çıkışlarıyla sonuçlandı.
• Örneğin, bu haber sonrası BIST endeksi bir gün içinde çift haneli düşüşler yaşayabildi.
• Ayrıca kısa satış yasağı getirildiği gibi geçici müdahalelerle piyasa stabil tutulmaya çalışıldı.

Yatırımcı için Stratejik Çıkarımlar ve Piyasa Davranışları

1. Seçim Öncesi Risk Kontrolü: Seçim yaklaşırken portföyde yüksek borçlu şirketlerden, politika bağımlılığı yüksek sektörlerden uzak kalmak akıllıca olabilir.
2. Korunma Araçları Kullanımı: Stop‑loss emirleri, opsiyon stratejileri ya da alternatif (altın, döviz gibi) pozisyonlarla riskin dengelenmesi.
3. Seçim Sonrası Alım Fırsatı: Seçim belirsizliği nedeniyle değer düşen kaliteli şirket hisseleri, istikrarlı hükümet sinyalleriyle cazip alım fırsatı yaratabilir.
4. Yatırımı Zamanlamamak: Seçimler sık tekrar etmeyen olaylardır; uzun vadeli yatırımcılar, seçim dönemlerinden çok ekonomik temele odaklanmalıdır.

Son olarak Türkiye’de seçim dönemleri, Borsa İstanbul’da sadece “sert yükseliş ve düşüşlerin” değil; yatırımcı davranışlarının ve piyasa davranışları değiştiği, stratejilerin test edildiği zamanlardır. 26 Eylül 2025 itibarıyla siyasi risk hala piyasayı belirleyen en önemli parametrelerden biri. Bu nedenle yatırımcıların hem piyasayı hem siyaseti yakından takip etmeleri; risk stratejilerini güncellemeleri büyük önem taşıyor.